Meer dan 300 mediamakers doen middels bijgevoegd manifest een aanklacht tegen racisme en discriminatie in de Nederlandse media. De ondertekenaars eisen concrete veranderingen en pleiten voor een Meldpunt Media Racisme & Discriminatie.
Het is voor het eerst dat een grote groep journalisten van kleur en met een bi-culturele achtergrond zich in Nederland gezamenlijk openlijk uitspreekt en zich verzet tegen racisme en discriminatie op de werkvloer en in mediaproducties. Dit vergt moed omdat velen van hen jaren in eenzaamheid hebben gezwegen over hun pijn. Zij worden gesteund door solidaire bondgenoten uit de media.
“We eisen een veilige en eerlijke werkvloer zonder racisme en discriminatie. We willen erkenning voor de objectieve realiteit dat racisme schadelijke invloed heeft op de levens van miljoenen Nederlanders. Racisme en discriminatie zijn niet ‘de andere kant van het verhaal’, ‘een mening’ of ‘een politiek standpunt’, maar verboden en strafbaar. Het is ook niet alleen het probleem van bi-culturele makers, maar van ons allemaal. Verandering komt alleen als iedereen verantwoordelijkheid neemt.”
Vaak wordt racisme en discriminatie op redacties afgedaan als incidenten en wordt er niet gekeken naar de wortels en structuren. Ook heerst er binnen de media op dit gebied nog te vaak een wereld van elkaar een hand boven het hoofd houden. Dat is extra problematisch op leidinggevende posities. Bovendien heeft de praktijk voor veel journalisten van kleur en met een bi-culturele achtergrond bewezen dat als zij binnenshuis klagen, er weinig tot niets gebeurt en ze vaak weg worden gezet als overgevoelig. Met het Meldpunt Media Racisme & Discriminatie willen de initiatiefnemers racisme en discriminatie in de media registreren, structureel blootleggen en indien nodig juridisch aanpakken. Ook moet het meldpunt fungeren als veilige omgeving voor slachtoffers van discriminatie en racisme binnen de media.
Voor het oprichten van het Meldpunt Media Racisme & Discriminatie werken de initiatiefnemers samen met stichting RADAR, die zich al jaren op verschillende manieren inzet om gelijke behandeling te bevorderen en discriminatie te bestrijden. Ook worden de initiatiefnemers ondersteund door Wensly Francisco, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en de NVJ-jongerenafdeling Vers in de Pers (ViP).
Het is de bedoeling dat dit meldpunt er op zeer korte termijn komt. Blijf op de hoogte via Meldpuntmedia.nl. Stop racisme en discriminatie in de media. Het is tijd voor #Followup
Hieronder het manifest en de namen van de ondertekenaars.
Manifest: Stop racisme en discriminatie in de media: Het is tijd voor #followup
De Black Lives Matter-beweging gaat de wereld rond en schudt velen wakker over het institutioneel racisme en de uitsluiting die nog in verschillende gelederen van de samenleving bestaan en die mensen van kleur achterstelt. Als ervaren en betrokken mediamakers van kleur en solidaire bondgenoten maken wij in dit statement een aanklacht tegen de uitsluitende mechanismen die ook in de Nederlandse media aanwezig zijn. Wij eisen verandering en richten een Meldpunt Media Racisme & Discriminatie voor journalisten en mediamakers op.
Media zijn een belangrijke machtsfactor in de samenleving. Als journalisten en mediamakers vormen wij mee aan het perspectief van de samenleving. De programma’s, artikelen, films, podcasts, radio-shows en andere producties die wij maken, beïnvloeden de manier waarop ons publiek naar zichzelf en anderen kijkt. De beelden en berichtgeving vanuit media zijn vaak stereotyperend naar mensen van kleur en andere gemarginaliseerde groepen. En journalisten – hoe welwillend ook – dragen daarmee bij aan negatieve vooroordelen over achtergestelde groepen in de samenleving, wat kan leiden tot de verergering van de achtergestelde positie. De macht die media hebben, moet dus gepaard gaan met de verantwoordelijkheid om kritisch te zijn naar onszelf. Het is tijd om te erkennen dat we institutioneel racisme en discriminatie in stand houden middels eenzijdige samenstelling van onze redacties, onze berichtgeving en keuzes. Het is tijd om in actie te komen.
Gebrek aan representatie in de media
Er zijn vele onderzoeken en analyses waaruit blijkt dat media te homogeen zijn (wit, mannelijk, hetero, cis, randstedelijk en hoogopgeleid) en de samenleving niet in haar veelzijdigheid representeert. In 2019 concludeerde de Universiteit van Utrecht in het rapport Diversiteit in Beeld in de NTR-programmering dat ‘er nog veel ruimte is voor verbetering met betrekking tot de representatie van onder andere mensen van kleur in de media’. In de studie Beperkt Zicht van WOMEN Inc. wordt dit nog eens bevestigd. In het rapport staat dat de manier waarop gekleurde en witte mensen in beeld komen, een opvallende gelijkenis vertoont met de manier waarop vrouwen en mannen in beeld komen. Gekleurde mensen komen in 46% van de gevallen als ‘gewone burger’ in beeld. In 24% van de gevallen als deskundige en bij witte personen is dit min of meer andersom: 45% komt als deskundige in beeld en 31% als ‘gewone burger’. Door deze keuzes en verdeling worden verschillende geluiden en perspectieven uitgesloten, die belangrijk zijn voor een volledig en evenwichtig beeld van de samenleving